Introductie

Schemering, Parma

Het probleem

De geindustrialiseerde landen maakten een fatale fout toen zij de auto kozen als middel om de stedelijke mobiliteit te verbeteren. De auto bracht grote onverwachte gevolgen met zich mee. Auto's verstoren het stedelijk leven en veroorzaken ernstige ecologisch, maatschapelijk en esthetische problemen. De stedelijke auto:

Bant straatleven uit
Beschadigt maatschappelijke banden
Isoleert mensen
Leidt tot verspreiding van mensen van steden naar het platteland
Brengt andere straatgebruikers in gevaar
Verpest het stadsbeeld
Verstoort de mens door lawaai
Veroorzaakt luchtvervuiling
Leidt tot de dood van duizenden elk jaar
Verergert de broeikas effect
Verspilt energie en grondstof
Verpaupert landen

De uitdaging is om auto's en vrachtwagens uit de steden te verbannen en tegelijkertijd de bereikbaarheid te verbeteren en de kosten van mobiliteit te verminderen.

De oplossing

De stedelijke auto kan alleen vervangen worden als er een beter alternatief word aangeboden. Wat zou er gebeuren als wij een stad zonder auto's zouden ontwikkelen? Zouden mensen daar graag willen wonen? Heeft zo't plan zin in sociaal, economisch en esthetisch opzicht? Kunnen wij zonder auto's de (eens)snelle en handige mobiliteit behouden?

Het openbaar vervoer is meestal een onaangename en langzame plaatsvervanger voor de auto. Het moet een plezier worden om met het openbaar vervoer te reizen en het zou de snelheid van de auto moeten aanbieden. Dit kan met behulp van reeds lang bekende technologieën. Vrij dicht bewoonde buurten, zoals de binnenstad van Amsterdam, zijn echter nodig om snel en goedkoop openbaar vervoer aan te kunnen bieden. Gelukkig kunnen die dichtbewoonde buurten ook een zeer hoge levenskwaliteit bieden.

We moeten meer autovrije steden bouwen. Venetië, (naast Fez-al-Bali in Marokko, 's werelds grootste autovrije stad) is bij miljoenen geliefd. De stad is een oase van rust, ondanks het feit dat het één van de dichtste bevolkte stedelijke gebieden ter wereld is. Wij kunnen ook bestaande steden, waaronder Amsterdam, in de loop der jaren omzetten naar autovrije steden.

Piazza San Marco, Venetië
Een van 's werelds beste pleinen

Doelen van stadsplanning

Bij stadsplanning zijn drie doelen belangrijk:

Het bieden van een hoge levenskwaliteit
Een efficient gebruik van geld en grondstoffen
Snel vervoer van mensen en goederen

Maatstaven van stadsplanning

Het naleven van die doelen in een autovrije stad leidt tot de volgende eigenschappen:

Snel vervoer

Biedt snelle bereikbaarheid naar alle stadsdelen. In een stad van een miljoen mensen zou het mogelijk moeten zijn om in veel minder dan één uur waar dan ook te kunnen komen. Meer dan één overstap zou niet nodig moeten zijn.

Dichtbij haltes

Omdat lange looptijden naar de halte ongewenst zijn, en omdat kleine kinderen, ouderen en degenen die niet goed ter been zijn niet lang kunnen lopen, moeten de haltes dichtbij elke voordeur zijn. De standaard looptijd is maximaal vijf minuten.

Dichtbij groen

Parken en dergelijk moeten binnen vijf minuut loopafstand van elke voordeur aanwezig zijn.

Gebouwen van vier verdieping

Venetië: een fijnmazige stad, met gebouwen tot vier verdiepingen hoog

Algemeen gesproken moeten gebouwen hoger dan vier verdiepingen niet toegestaan zijn omdat hogere gebouwen voor de bewoner een slechte plek om the wonen lijken te zijn. (Zie Bijlmer, nu in afbraak. Zie ook A Pattern Language voor een discussie van dit punt.)

Goedkoop goederen vervoer

De economiëen van steden zijn van snel, goedkoop vrachtvervoer afhankelijk. Steden die geen vrachtwagens op straat wensen moet een bruikbaar alternatief bieden, wat niet erg mooielijk is mits dat het om een vrij groot autovrij gedeelte gaat.

Autovrije steden waarmaken

De autovrije stad is mogelijk. Venetië is het bewijs.

De vier miljard burgers van de ontwikkelingslanden blijken auto's te willen bemachtigen en westerse patronen van auto gebruik eigen te maken. Ze moeten van de kosten (ook kosten die niet met geld geteld kunnen worden) op de hoogte gesteld worden. Wij moeten ze betere alternatieven aanbieden, en wij moeten een beter voorbeeld stellen. Zou de aarde nog eens twee á drie miljard auto's kunnen dragen, naast de bestaande 600 miljoen? De ontwikkelde landen kunnen tegenover de ontwikkelingslanden het gebruik van technologieen en grondstoffendie zij gebruiken niet ontkennen. Gezien dat het grootste aantal auto's in de ontwikkelde landen te vinden zijn, moeten juist de ontwikkelde landen als eerst de taak opnemen om hun steden autovrij te maken.

Autovrije steden moeten hoogstwaarschijnlijk vóór het einde van deze eeuw de norm worden, vanwege het dreigende energie tekort. Wij moeten nu beginnen met het plannen van deze grootschalige verandering. Dat biedt ons ook de kans om betere steden te bouwen dan we ooit hebben gekend.

Met dank aan Ralf Tinga voor het corrigeren van taal fouten.

Ga verder naar Topology (Engels)
Ga terug naar Home
Over het boek: Carfree Cities